Black Hawk Down ✅ 72

 by Ridley Scott, 2001, 2h24min

Ahh amerigos feels bad, why kill amerigos, they human. 19 tane bizden 1000 tane sizden, sizden derken insan olarak sizden değil böyle eşya gibi, herhangi bir şey gibi olan sizden bahsediyorum. İnsanlığınız bizi alakadar etmiyor. Tamam film belki o kadar da Amerika yüceltip Somali'yi itin götüne sokmuyor, arada bir onların da insan olduğunu gösteriyor ama çok nadiren ve... çok göstermeden. Sanki film antimilitarist olmaya çalışan ama askeriye övücü film gibi. Savaşın tüm boktanlığını ve acısını göstermiyor ama frontal olan çoğu şeyi göstermekten çekinmiyor. Tabi bunu da baya baya överek yapıyor. Evet öleceksin, öldüreceksin, yaralanacaksın, yaralayacaksın ama yanındaki adam için yapacaksın. 

Tabi yanındaki adam için yap sen yine de Somali toprağındasın babacım onu napıcaz. Tamam o Aidid dünya üzerindeki en mutlak kötü olsun adam sith lordu olsun Palpatine olsun da senin de pek bir farkın yok sanki he, ne dersin. Bir de bunlar sadece frontal kısım arkada ve sahada yaşanan tonlarca insanlık dışı şeye hiç ama hiç bulaşmıyorsun falan. Maalesef kendini çok belli ediyor kimliksiz devlet, propagandasız propaganda. 

Neyse politik yükü bir kenara bırakalım... dicektim ama bir saniye hazır aklıma gelmişken bizdeki bir örnekle karşılaştırmak isterim. Nefes filmi bu yukardaki tanımlamada tam olarak nereye tekabül ediyor acaba. Yanlış hatırlamıyorsam benim için yeterince antimilitarist bir filmdi. Neyse politik yük bu sefer bir kenara, savaş filmlerine aşığım ben galiba, bunu her izlediğim filmle daha iyi kavrıyorum. Lord of War'undan Nefes'ine, Black Hawk Down'undan daha bu sayfalara geçiremediğim çocukluğumdan beridir aklımdan hiç çıkmayan kesinlikle bir daha izlemem gereken Güneşin Gözyaşları'na kadar hepsini beğenmiş olmam tesadüf olamaz (ki kendimi bir noktaya kadar antimilitarist tanımlamama rağmen.). İnsanların en anlayamadığım pratiklerinden biri kesinlikle savaş. Varoluşumuzla bu kadar içli dışlı olan bu pratiği bir türlü anlamlandırmıyorum. Şiddeti bir noktaya kadar anlayabiliyorum ama savaş gibi koca koca kalıplara sokulmasına, konuyla hiç alakasız herkesin ve her şeyin bu kalıplara girmesine, kanalize edilmesine anlayamıyorum. Bir yandan da savaşın şiddetle olan ilişkisi de çok garip neredeyse hiç bir savaş salt şiddet sebepli ve salt şiddetin hakim olduğu bir şey asla olmuyor hatta şiddet artık banalleşiyor ve değerini yitiriyor baskınlaşanlar azıcık onurlu çokça onursuz ne kadar insani şey varsa o oluyor. Ve bu anlamlandıramadığım şeyin filmleri bana çekici geliyor. Her ne kadar bu temadaki filmler aşağı yukarı aynı şeyi anlatıyor olsa da hepsinin perspektifi az da olsa farklı oluyor. Belki bu bir açılık oynama sanki benim bu pratiği on açılık bir farkla anlamama olanak sağlıyor. Bazen savaştan korkmama, bazen savaştan huzur bulmama, bazen öldürmeye, bazen ölmeye, bazen pro bzen anti militarist olmaya itiyor beni ve bunu ayrı ayrı filmlerde, sahnelerde değil hepsini aynı anda yaşamama sebep oluyor. İnsanın insalık dediği şeyi en berrak gördüğü alan savaş alanları. Bu yüzden sanırım en barışçıl adamlar hep eski savaşçılar oluyor. Tarihten hatırladığımız bir çok insan savaştıkları için hatırlanıyorlar fakat savaştıkları için öyleler. Dünyaya ait olmadığını doğanın dışında olduğunu hissedebileceğin garip bir fenomen. 

He evet film. İyiydi ne diyeyim. Film boyunca bu kadar büyük bir militer sıçışın şokunu yaşayıp durdum. Normalde bu kadar sıçıldı mı ya da daha mı sıçıldı bilmiyorum ama buradaki sıçışın sunuluşu insana yukarlarda yazdığım şeyleri düşündürtüyor. Filmin en güzel yani ne savaş estetiği, ne aksiyon, ne de savaş alanı duygularıydı, ki sonuncusu oldukça denemiş film fakat hem sıçıştan hem de propagandacılıktan gelen yüzeysellik ve samimiyetsizlik sebebiyle daha çok bir süs olarak kalmış. Filmin en iyi yanı Cast'ı. Baba bu kadar iyi aktörü nasıl bir araya getirdiniz ya. Hem nicelik hem nitelik olarak o kadar iyi ki hayretler ediyorsun. Ewan McGregor'dan, Josh Hartnett'e, Eric Bana'dan, William Fichtner'a, Nikolaj abiden Tom Hardy'e büyük küçük her rolde ayı gibi iyi aktörler var. Her ameriganyalı asker de özel maaşallah. Yazık Somalililer de NPC gibin kalmışlar. Politik yükü bir cümlelik alıyorum ve "evet bu da politik".

Öyle ya da böyle iki buçuk saat sıkılmadan izledim ve eğlendim. Yanlış anlaşılmasın savaştan eğlenmiyorum filmden eğleniyorum. Hatta doğru kelime eğlenmek değil tat almak... yok bu da olmadı yoğun bir deneyim yaşamak. Daha iyi gibi geldi sanki, neyse iyiydi işte oturdum izledim. He bu arada doğru kelimeyi bulma çabam... evet o da politik. 

72
22.06.2022